Το καλοκαίρι φέρνει μαζί του ήλιο, βόλτες στη φύση, παραλίες και… ανεπιθύμητους επισκέπτες: τις μέλισσες και τις σφήκες.
Ένα τσίμπημα μπορεί να φαίνεται μικρό, αλλά μπορεί να προκαλέσει από ήπιο ερεθισμό μέχρι σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις. Ξέρεις τι να κάνεις αμέσως μετά από ένα τσίμπημα; Πότε είναι απλό περιστατικό και πότε χρειάζεται ιατρική βοήθεια;
Σε αυτόν τον αναλυτικό οδηγό, θα μάθεις:
- Μέλισσα ή Σφήκα – Ποια Σε Τσίμπησε;
- Άμεσες Ενέργειες – Τι Να Κάνεις Στα Πρώτα Λεπτά
- Φυσικές Λύσεις για Άμεση Ανακούφιση
- Πότε Πρέπει να Επισκεφθείς Γιατρό
- Τι Να Έχεις Μαζί Σου Στο Φαρμακείο Πρώτων Βοηθειών
- Τσίμπημα σε Παιδιά: Τι Πρέπει να Προσέξεις
- Τσίμπημα σε Κατοικίδια – Πρώτες Κινήσεις
- Τι Να ΜΗΝ Κάνεις Μετά Από Τσίμπημα
- Πρόληψη – Πώς να Προφυλαχθείς από Τσιμπήματα
Μέλισσα ή Σφήκα – Ποια σε τσίμπησε;
Αν και το τσίμπημα από μέλισσα και το τσίμπημα από σφήκα προκαλούν παρόμοια ενοχλητικά συμπτώματα, υπάρχουν μερικές ουσιαστικές διαφορές που μπορούν να σε βοηθήσουν να καταλάβεις ποιο έντομο σε τσίμπησε.
Η μέλισσα, μετά το τσίμπημα, συνήθως αφήνει το κεντρί της μέσα στο δέρμα, μαζί με έναν μικρό σάκο δηλητηρίου. Αυτό σημαίνει ότι τσιμπάει μία φορά και στη συνέχεια πεθαίνει. Η πράξη αυτή είναι αμυντική – η μέλισσα τσιμπάει μόνο όταν νιώσει απειλή, γι’ αυτό και συνήθως δεν είναι επιθετική.
Αντίθετα, η σφήκα δεν αφήνει κεντρί και μπορεί να τσιμπήσει πολλές φορές, κάτι που την καθιστά πιο επικίνδυνη σε επαναλαμβανόμενες επιθέσεις. Είναι πιο επιθετική από τη μέλισσα και δεν χρειάζεται απαραίτητα να προκληθεί για να επιτεθεί, ιδίως αν νιώσει ότι απειλείται η φωλιά της.
Όσον αφορά τον πόνο, το τσίμπημα της μέλισσας προκαλεί έντονο και οξύ πόνο αμέσως, αλλά τείνει να εξασθενεί σταδιακά. Το τσίμπημα της σφήκας, αντίθετα, μπορεί να επιμένει για περισσότερο χρόνο, προκαλώντας εκτεταμένο ερεθισμό, ερυθρότητα και φαγούρα γύρω από το σημείο.
Αν λοιπόν εντοπίσεις κεντρί στο δέρμα, είναι σχεδόν σίγουρο πως σε τσίμπησε μέλισσα. Αν δεν υπάρχει κεντρί και νιώθεις πόνο που συνεχίζεται ή πολλαπλά σημεία τσιμπήματος, πιθανότατα πρόκειται για σφήκα.
Άμεσες ενέργειες – Τι να κάνεις στα πρώτα λεπτά
Βήμα 1: Απομάκρυνση από το σημείο
Αν βρίσκεσαι κοντά σε φωλιά, φύγε αμέσως. Οι σφήκες ειδικά μπορούν να τσιμπήσουν επανειλημμένα.
Βήμα 2: Αφαίρεσε το κεντρί (αν υπάρχει)
-
Χρησιμοποίησε κάτι επίπεδο, όπως μια κάρτα.
-
Μην πιέζεις με τσιμπιδάκι – μπορεί να εισχωρήσει περισσότερο δηλητήριο.
Βήμα 3: Καθάρισε την περιοχή
-
Πλύνε με σαπούνι και δροσερό νερό.
Βήμα 4: Εφάρμοσε πάγο
-
Τύλιξε πάγο σε καθαρό πανί και άφησέ τον πάνω στο σημείο για 10-15 λεπτά.
-
Επαναλάβε κάθε ώρα αν υπάρχει πρήξιμο.
Φυσικές λύσεις για άμεση ανακούφιση
Αν δεν υπάρχει σοβαρή αλλεργική αντίδραση, δοκίμασε τις παρακάτω φυσικές θεραπείες:
- Λεμόνι ή ξύδι
Οξινίζουν την περιοχή και μειώνουν τον ερεθισμό
- Μαγειρική σόδα
Φτιάξε πάστα με λίγες σταγόνες νερό και άπλωσέ την τοπικά.
- Μέλι
Έχει αντιφλεγμονώδη και αντιβακτηριδιακή δράση.
- Αλόη βέρα
Ιδανική για φαγούρα και κοκκινίλες.
Πότε πρέπει να επισκεφθείς γιατρό
Αναζήτησε άμεσα ιατρική βοήθεια αν εμφανιστούν τα παρακάτω:
-
Δυσκολία στην αναπνοή
-
Πρήξιμο στο πρόσωπο, χείλη ή γλώσσα
-
Εξανθήματα ή κοκκινίλες σε όλο το σώμα
-
Ταχυκαρδία ή ζάλη
-
Ναυτία ή έμετος
Αυτά είναι σημάδια πιθανής αναφυλαξίας, μιας σοβαρής αλλεργικής αντίδρασης που μπορεί να απειλήσει τη ζωή.
Extra tip:
Αν έχεις ιστορικό αλλεργιών, φρόντισε να έχεις μαζί σου ενέσιμη αδρεναλίνη (EpiPen), ειδικά αν κυκλοφορείς στη φύση.
Τι να έχεις μαζί σου στο φαρμακείο πρώτων βοηθειών
-
Κρέμα κορτιζόνης
-
Αντιισταμινικά χάπια
-
Γάζες & πάγο στιγμής
-
Αλόη βέρα ή φυσική αλοιφή
-
Τσιμπιδάκι
-
Αντισηπτικό
Τσίμπημα σε παιδιά: Τι πρέπει να προσέξεις
Τα παιδιά είναι πιο ευαίσθητα, ειδικά αν δεν μπορούν να εξηγήσουν πού πονάνε. Αν δεις πρήξιμο, κοκκινίλα ή κλάμα, ακολούθησε τα ίδια βήματα με τους ενήλικες, αλλά με ιδιαίτερη προσοχή στη δοσολογία φαρμάκων.
Τσίμπημα σε κατοικίδια – Πρώτες κινήσεις
Αν το σκυλάκι ή η γατούλα σου τσιμπηθεί:
-
Ψάξε για πρήξιμο στη μουσούδα ή στις πατούσες.
-
Εφάρμοσε πάγο.
-
Αν δεις έντονη αντίδραση ή δυσκολία στην αναπνοή, πήγαινε άμεσα στον κτηνίατρο.
Τι να ΜΗΝ κάνεις μετά από τσίμπημα
-
Μην ξύνεις την περιοχή.
-
Μην χρησιμοποιείς αλκοόλ ή οδοντόκρεμα.
-
Μην καθυστερείς να αναζητήσεις βοήθεια αν νιώσεις συμπτώματα αλλεργίας.
-
Μην παραμελείς τα αλλεργικά σου ιστορικά.
Πρόληψη – Πώς να προφυλαχθείς από τσιμπήματα
-
Απόφυγε έντονα αρώματα και πολύχρωμα ρούχα όταν είσαι στη φύση.
-
Μην περπατάς ξυπόλητος στο γρασίδι.
-
Μην αφήνεις φαγητό/γλυκά εκτεθειμένα σε εξωτερικούς χώρους.
-
Χρησιμοποίησε φυσικά ή εγκεκριμένα αντικουνουπικά.
-
Κάλυψε τα ποτά σου (ειδικά αναψυκτικά και μπύρες!).
Το τσίμπημα από μέλισσα ή σφήκα μπορεί να σε τρομάξει, αλλά με τις σωστές γνώσεις και τις κατάλληλες αντιδράσεις, μπορείς να το αντιμετωπίσεις με ασφάλεια. Αν γνωρίζεις πότε χρειάζεται απλώς πάγος και πότε πρέπει να καλέσεις γιατρό, τότε είσαι προετοιμασμένος για κάθε περίπτωση.
Μην αμελείς το φαρμακείο σου και ενημέρωσε τα παιδιά ή ηλικιωμένους συγγενείς για βασικές πρώτες βοήθειες. Η πρόληψη είναι πάντα καλύτερη από τη θεραπεία!
