Ο σίδηρος είναι απαραίτητο θρεπτικό συστατικό για τη σωστή λειτουργία του οργανισμού. Παίζει σημαντικό ρόλο στη μεταφορά του οξυγόνου μέσω του αίματος, στη μυϊκή λειτουργία και στην ενεργειακή απόδοση. Όταν τα επίπεδα σιδήρου μειώνονται, ο οργανισμός μας το δείχνει — συχνά με τρόπους που δεν υποψιαζόμαστε άμεσα.
Η έλλειψη σιδήρου μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητά μας πολύ περισσότερο απ’ όσο φανταζόμαστε. Και ενώ σε πολλές περιπτώσεις τα συμπτώματα είναι ήπια ή «ύπουλα», δεν θα πρέπει να τα αγνοούμε.
Ποια είναι τα πιο συχνά σημάδια έλλειψης σιδήρου
-
Συνεχής κούραση και χαμηλή ενέργεια
Ακόμα κι αν κοιμάσαι αρκετά, νιώθεις συχνά εξαντλημένος ή χωρίς αντοχές στην καθημερινότητα. Αυτό οφείλεται στο ότι το σώμα δυσκολεύεται να μεταφέρει επαρκές οξυγόνο στους ιστούς και τα όργανα. -
Χλωμό ή ωχρό δέρμα
Η χλωμή απόχρωση στο πρόσωπο, στα χείλη ή ακόμη και στα νύχια μπορεί να δείχνει χαμηλή αιμοσφαιρίνη – ένα από τα πρώτα σημάδια σιδηροπενίας. -
Δύσπνοια ή ταχυκαρδία σε ήπια άσκηση
Αν λαχανιάζεις εύκολα ή νιώθεις την καρδιά σου να «τρέχει» ακόμη και με λίγη προσπάθεια, μπορεί να ευθύνεται η έλλειψη σιδήρου. -
Ζαλάδες ή συχνοί πονοκέφαλοι
Η μειωμένη οξυγόνωση του εγκεφάλου λόγω χαμηλού σιδήρου μπορεί να προκαλέσει ή να εντείνει τέτοια συμπτώματα. -
Αδύναμα νύχια και τριχόπτωση
Όταν ο οργανισμός δεν έχει αρκετό σίδηρο, δεν προτεραιοποιεί την υγεία μαλλιών και νυχιών. Το αποτέλεσμα; Σπασμένα νύχια και αυξημένη απώλεια μαλλιών. -
Ανορεξία ή αλλαγή στη γεύση
Μερικοί άνθρωποι με χαμηλό σίδηρο εμφανίζουν μειωμένη όρεξη ή επιθυμία για περίεργες τροφές, όπως πάγο ή χώμα (φαινόμενο γνωστό ως pica).
Τι μπορεί να προκαλέσει την έλλειψη
Η σιδηροπενία μπορεί να προκύψει από διάφορους λόγους:
-
φτωχή διατροφή σε σίδηρο (π.χ. απουσία κόκκινου κρέατος ή οσπρίων)
-
έντονη απώλεια αίματος (π.χ. βαριά έμμηνος ρύση)
-
χρόνια νοσήματα ή γαστρεντερικές διαταραχές
-
αυξημένες ανάγκες σε σίδηρο (π.χ. εγκυμοσύνη, εφηβεία)
Πότε πρέπει να απευθυνθείς σε γιατρό
Αν παρουσιάζεις πολλά από τα παραπάνω συμπτώματα ή αν υποψιάζεσαι ότι κάτι δεν πάει καλά με την ενέργειά σου, καλό είναι να απευθυνθείς σε γιατρό. Μια απλή αιματολογική εξέταση (σιδηρούχος ορού, φερριτίνη, αιμοσφαιρίνη) μπορεί να δώσει μια ξεκάθαρη εικόνα.
Η αυτοδιάγνωση ή η χορήγηση σιδήρου χωρίς ιατρική καθοδήγηση δεν συνιστάται, καθώς η υπερβολική πρόσληψη μπορεί να είναι βλαβερή.
Πώς αντιμετωπίζεται η έλλειψη σιδήρου
Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία και το επίπεδο της έλλειψης. Μπορεί να περιλαμβάνει:
-
διατροφικές αλλαγές με έμφαση σε τροφές πλούσιες σε σίδηρο (π.χ. συκώτι, κόκκινο κρέας, φακές, σπανάκι)
-
σκευάσματα σιδήρου, αν κριθεί απαραίτητο
-
αντιμετώπιση τυχόν υποκείμενου προβλήματος
Η ταυτόχρονη κατανάλωση βιταμίνης C βοηθά στην καλύτερη απορρόφηση του σιδήρου, ενώ η καφεΐνη και το ασβέστιο μπορεί να την περιορίσουν.
Η έλλειψη σιδήρου δεν είναι σπάνια, ειδικά στις γυναίκες και σε άτομα με αυξημένες ανάγκες. Το σημαντικό είναι να ακούμε το σώμα μας και να μην αγνοούμε σημάδια που επιμένουν. Μια έγκαιρη διάγνωση και σωστή προσέγγιση μπορεί να κάνει τη διαφορά στην καθημερινότητά μας.
