Ο Δεκαπενταύγουστος, η μεγάλη γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, κατέχει ξεχωριστή θέση στο εορτολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Είναι η μεγαλύτερη γιορτή αφιερωμένη στην Παναγία και τιμάται με ιδιαίτερη λαμπρότητα σε όλη την Ελλάδα.
Οι ρίζες της γιορτής
Οι πρώτες μαρτυρίες για τον εορτασμό της Κοίμησης της Θεοτόκου εμφανίζονται τον 5ο αιώνα μ.Χ., λίγο μετά τη Γ’ Οικουμενική Σύνοδο της Εφέσου (451 μ.Χ.), η οποία καθιέρωσε το θεομητορικό δόγμα και ενίσχυσε τη λατρεία προς το πρόσωπο της Παναγίας.
Η πρώτη καταγεγραμμένη εορτή της Κοίμησης φαίνεται πως έγινε στα Ιεροσόλυμα στις 13 Αυγούστου. Από το 460 μ.Χ. και μετά, η ημερομηνία μεταφέρθηκε οριστικά στις 15 Αυγούστου, όπως ισχύει μέχρι σήμερα.
Το βαθύτερο νόημα
Στην Ορθόδοξη παράδοση, η γιορτή περιλαμβάνει τρία γεγονότα:
-
Την κοίμηση (τον θάνατο) της Παναγίας
-
Την ταφή της
-
Την Ανάσταση και τη Μετάστασή της στους ουρανούς
Γιατί λέγεται «Πάσχα του Καλοκαιριού»
Η ονομασία δεν είναι τυχαία. Όπως το Πάσχα του Χριστού περιλαμβάνει τον θάνατο, την Ανάσταση και την Ανάληψή Του, έτσι και η Κοίμηση της Θεοτόκου φέρει το ίδιο τριπλό πνευματικό μήνυμα. Δεν πρόκειται για πένθιμο γεγονός, αλλά για μια γιορτή ελπίδας και αιώνιας ζωής.
Έθιμα και πανηγύρια
Στην Ελλάδα, η ημέρα τιμάται με λαμπρές λειτουργίες και παραδοσιακά πανηγύρια. Σε πολλά νησιά του Αιγαίου, όπως η Τήνος, η Πάρος και η Πάτμος, οι πιστοί στολίζουν και περιφέρουν επιτάφιο προς τιμήν της Παναγίας. Σε πόλεις και χωριά, τα πανηγύρια καταλήγουν σε κοινά γλέντια, με φαγητό, χορό και μουσική.
Ποιοι γιορτάζουν
Την ημέρα αυτή έχουν την ονομαστική τους εορτή οι Μαρία, Παναγιώτης και Δέσποινα, μαζί με πολλά παράγωγα των ονομάτων αυτών.